11 IV 2013 r. przeżywszy 89 lat zmarł Profesor Adam Galos, znakomity znawca dziejów Polski i Niemiec w XIX i XX w., wieloletni redaktor naczelny Śląskiego Kwartalnika Historycznego „Sobótka”.
Urodził się 22 lipca 1924 r. w Krakowie. W czasie II wojny światowej działał w Armii Krajowej, redagując m.in. konspiracyjne pismo „Na placówce”. Na tajnych kompletach zdał maturę i podjął studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończył w 1946 r. W tymże roku, zmuszony okolicznościami konspiracyjnymi, przeniósł się do Wrocławia i zatrudnił na Uniwersytecie Wrocławskim, z którym Jego losy związały się aż do końca życia. Na wrocławskiej Alma Mater przeszedł wszystkie etapy kariery akademickiej, począwszy od obronionego w 1950 r. doktoratu, napisanego pod kierunkiem prof. Henryka Wereszyckiego, aż po profesurę zwyczajną w 1989 r. Piastował rozmaite ważne funkcje, m.in. jako dyrektor kierował pracami Instytutu Historycznego w latach 1969–1972 oraz 1981–1985. Z funkcji dyrektora został ostatecznie za swoją niezłomną postawę polityczną usunięty przez ministra. Aktywnie udzielał się w organizacjach społecznych, m.in. w jawnej i tajnej „Solidarności”. Należał do wielu organizacji naukowych, w tym do Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii i Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, w których pełnił również najważniejsze funkcje. Profesor Adam Galos z wielkim zaangażowaniem podchodził także do dydaktyki uniwersyteckiej. Jego wychowankowie zawsze ciepło i z uznaniem wypowiadają się o swoim Mistrzu, Jego wiedzy i nienagannej postawie moralnej.
Jako wybitne należy ocenić dokonania naukowe Zmarłego na polu badań historycznych. Specjalizował się On przede wszystkim w studiowaniu dziejów Niemiec, Polski, zwłaszcza Śląska i Galicji w ciągu ostatnich dwóch stuleci. Nie był Mu obcy żaden z gatunków naukowego pisarstwa historycznego. Szeroko znane są Jego syntezy dziejów Polski (w tzw. PAN-owskiej „Historii Polski”) i Niemiec (wspólnie z Władysławem Czaplińskim i Wacławem Kortą; ostatnio ukazało się poprawione i uzupełnione wydanie trzecie), a opracowania monograficzne należą do klasycznych w polskiej historiografii, zwłaszcza na temat rugów pruskich na Górnym Śląsku, dziejów Hakaty czy obchodów rocznic patriotycznych w Polsce pod zaborami. Profesor chętnie uprawiał biografistykę, m.in. opracował liczne artykuły w „Polskim słowniku biograficznym”, należał też do rady naukowej tej szacownej polskiej biografii narodowej. Bacznie obserwował życie naukowe, co znajdowało swoje odzwierciedlenie w rozlicznych recenzjach i artykułach recenzyjnych, będących wyrazem Jego imponującej erudycji. Interesowało też Profesora edytorstwo źródeł historycznych. W Jego opracowaniu ukazały się m.in. pamiętniki Michała Bobrzyńskiego (ostatnio drugie wydanie). Pełna bibliografia Jego prac jest imponująca i liczy przeszło 660 pozycji.
Profesor Adam Galos przez wiele lat udzielał się w rozmaitych gremiach zajmujących się redagowaniem czy to pojedynczych wydawnictw, czy to pilotowaniem wielotomowych przedsięwzięć edytorskich. Do swych obowiązków podchodził niezwykle sumiennie, czytając i redagując wszystkie przeznaczone do druku materiały i dyskutując z ich autorami. Na szczególne uznanie zasługuje Jego praca w redakcji „Sobótki”, której wydawaniem kierował przez prawie 35 lat i tylko pogarszający się stan zdrowia zmusił Go w 2009 r. do rezygnacji ze stanowiska redaktora naczelnego. Godne podkreślenia są aktywność, z którą zabiegał o nowych autorów i nowe materiały, a także Jego starania o przetrwanie czasopisma w trudnych okresach kryzysowych.
Przez wiele lat zmagał się Profesor z różnymi chorobami, które wprawdzie osłabiały Go i bardzo komplikowały życie codzienne, lecz nigdy nie złamały Jego ducha i nie wytrąciły Mu pióra z ręki. Aż do wiosennego poranka 11 kwietnia 2013 r., kiedy opuścił nas na zawsze. Pozostaną z nami Jego dzieło i wdzięczna pamięć o Nim.
Requiesce in pace!
***
Msza żałobna w intencji zmarłego Pana Profesora zostanie odprawiona w czwartek, 18 kwietnia, o godz. 9.00 w kościele św. Anny przy ul. Sobótki, a uroczystości pogrzebowe rozpoczną się tego samego dnia o godz. 11.00 na Cmentarzu Świętego Maurycego (na Skowroniej Górze), przy ul. Działkowej.